Odleżyna, to ograniczona martwica tkanek powstała w wyniku zaburzeń ukrwienia spowodowanych długotrwałym lub powtarzającym się uciskiem na ciało chorego. Tlen i składniki dżywcze są doprowadzane do komórek w niedostatecznej ilości, co prowadzi ostatecznie do martwicy poddanych uciskowi tkanek. Stan ten może dotyczyć naskórka, całej grubości skóry, tkanki podskórnej, mięśni i kości. W otoczeniu odleżyny toczy się zwykle proces zapalny i często występują zachyłki z wydzieliną ropną sięgające w różnych kierunkach, nieraz na znaczną odległość. W miarę oddzielania się martwicy powstają trudno gojące się owrzodzenia, często ulegające wtórnemu zakażeniu.
Postępowanie profilaktyczne
W zapobieganiu odleżynom należy uwzględnić nastepujace elementy:
- wpływanie na aktywność chorego (w łózku, na wózku),
- uświadomienie o konieczności zmiany pozycji i pomoc przy zmianie pozycji,
- wnikliwa kontrola objawów klinicznych (ból, duszność, przykurcze),
- ustabilizowanie pozycji ciala chorego za pomoca odpowiedniego sprzetu,
- regularna zmiana pozycji -czestotliwość dostosowana indywidualnie (nie rzadziej niz co 2-3 godziny!),
- zapewnienie dostępu powietrza poprzez wyeliminowanie podkładów gumowych i foliowych,
- codzienna obserwacja skóry chorego wraz ze stosowaniem zabiegów poprawiajacych ukrwienie skóry,
- unikanie urazów ciala,
- wyeliminowanie bezpośredniego wywierania sił na ciało chorego, poprzez stosowanie odpowiednich technik zmiany pozycji, odpowiedniej bielizny pościelowej i osobistej (materiały naturalne, pozbawione zgrubień, szwów, guzików), niekrochmalonej,
- stosowanie opatrunków i przylepców nieodparzajacych,
- dbalość o paznokcie, które winny byc krótkie i opiłowane,
- stosowanie pieluch typu "pampers",
- stosowanie jednorazowych uridonów, kaczek i basenów,
- stosowanie poduszek i materaców przeciwodleżynowych,
- zwracanie uwagi na dietę, ze szczególnym uwzglednieniem bialka i soli mineralnych,
- unikanie nadmiaru talku, pudru, zasypek
