Odleżyna, to ograniczona martwica tkanek powstała w wyniku zaburzeń ukrwienia spowodowanych długotrwałym lub powtarzającym się uciskiem na ciało chorego. Tlen i składniki dżywcze są doprowadzane do komórek w niedostatecznej ilości, co prowadzi ostatecznie do martwicy poddanych uciskowi tkanek. Stan ten może dotyczyć naskórka, całej grubości skóry, tkanki podskórnej, mięśni i kości. W otoczeniu odleżyny toczy się zwykle proces zapalny i często występują zachyłki z wydzieliną ropną sięgające w różnych kierunkach, nieraz na znaczną odległość. W miarę oddzielania się martwicy powstają trudno gojące się owrzodzenia, często ulegające wtórnemu zakażeniu.
Postępowanie profilaktyczne
W zapobieganiu odleżynom należy uwzględnić nastepujace elementy:
wpływanie na aktywność chorego (w łózku, na wózku)
uświadomienie o konieczności zmiany pozycji i pomoc przy zmianie pozycji
wnikliwa kontrola objawów klinicznych (ból, duszność, przykurcze)
ustabilizowanie pozycji ciala chorego za pomoca odpowiedniego sprzetu
regularna zmiana pozycji -czestotliwość dostosowana indywidualnie (nie rzadziej niz co 2-3 godziny!)
zapewnienie dostępu powietrza poprzez wyeliminowanie podkładów gumowych i foliowych
codzienna obserwacja skóry chorego wraz ze stosowaniem zabiegów poprawiajacych ukrwienie skóry
unikanie urazów ciala
wyeliminowanie bezpośredniego wywierania sił na ciało chorego, poprzez stosowanie odpowiednich technik zmiany pozycji, odpowiedniej bielizny pościelowej i osobistej (materiały naturalne, pozbawione zgrubień, szwów, guzików), niekrochmalonej
stosowanie opatrunków i przylepców nieodparzajacych
dbalość o paznokcie, które winny byc krótkie i opiłowane
stosowanie pieluch typu "pampers"
stosowanie jednorazowych uridonów, kaczek i basenów
stosowanie poduszek i materaców przeciwodleżynowych
zwracanie uwagi na dietę, ze szczególnym uwzglednieniem bialka i soli mineralnych
